|
ичимликни топмаслар! Фақат қайноқ сув ва йирингнигина тотурлар! (Мана шу уларнинг қилмишларига) яраша жазодир!“ [78:21-26]
Энг чиройли мубоҳаса эса сиз билан баҳслашган киши озоридан юз ўгириш, яъни унга мутлақо аҳамият бермасликдир. Шунингдек, фикрий кураш билан Аллоҳ Таолонинг мана бу қавли:
وَلاَ تُجَادِلُوا أَهْلَ الْكِتَابِ إِلاَّ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ إِلاَّ الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْهُمْ
– „(Эй мўминлар), сизлар аҳли китоб билан фақат энг чиройли йўсинда мужодала-мунозара қилинглар, магар уларнинг орасидаги зулму зўравонлик қилган кимсалар билангина (кескин муомала қилишингиз мумкиндир)“, [29:46]
ўртасида қарама-қаршилик йўқдир. Энг гўзал йўл мубоҳаса давомидаги етказилган озордан юз ўгиришдир. Аммо урушиш, ҳукм ижро қилиниши ёки жизя тўлашдан бош тортиш билан зулм қиладиганларнинг мубоҳасаси қилич билан бўлади. Расулуллоҳ с.а.в.дан ривоят қилинган фикрий курашлардан бири ибн Абу Шайба ва Абдурраззоқ ўз «Муснад»ларида ҳамда сийрат (тарих) муаллифлари ва бошқалар Қатодадан келтирган ривоятларидир, Расулуллоҳ насроний кишига: «Мусулмон бўл, Абул-Ҳорис», дедилар. Насроний: «Мусулмон бўлганман», деди. Унга: «Мусулмон бўл, Абул-Ҳорис», дедилар. У: «Мусулмон бўлганман», деди. Унга учинчи маротаба: «Мусулмон бўл, Абул-Ҳорис», - дегандилар, у: «Сиздан илгари мусулмон бўлганман», деди. Шунда Расулуллоҳ с.а.в. ғазабландилар ва: «Ёлғон сўзладинг, сен билан мусулмонлар ўртасини учта сифат тўсиб турибди: хамр сотиб олишинг (ичишинг демадилар), тўнғиз ейишинг ва худонинг фарзанди бор, деб дуо қилишинг», - дедилар. Санъоний тафсирида Абдурраззоқдан, у Муаммардан ва у эса Қатодадан келтиради: Убай ибн Халаф чириган суякни келтириб, уни шамолга соча бошлади ва: «Аллоҳ шуни тирилтирадими, эй Муҳаммад?» деди. Расулуллоҳ с.а.в.: «Ҳа, Аллоҳ буни тирилтиради, сени эса ўлдиради ва дўзахга киритади», дедилар. Ҳоким Жобир ибн Абдуллоҳ р.а.дан қилинган ривоятни «Мустадрак»ида келтириб, уни саҳиҳ деган: «Бир куни Қурайш тўпланди, Утба ибн Робиа ибн Абдушшамс кириб келиб: «Эй Муҳаммад, сен яхшимисан ёки Абдуллоҳми?», деди. Расулуллоҳ с.а.в. сукут қилдилар, сўнгра: «Гапингиз тугадими?», дегандилар, у: «Ҳа», деди. Расулуллоҳ с.а.в.:
حم -1, تَنزِيلٌ مِنَ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ -2,
– „Ҳо, мим. (Ушбу Қуръон) меҳрибон ва раҳмли (Аллоҳ) томонидан нозил қилингандир“, [41:1-2]
оятидан
23-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54